DÜNYANIN EN BÜYÜK DEPREMLERİ | Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde yaşanan 7,7 büyüklüğündeki deprem, 10 ilde yıkıcı hasarlara neden oldu. Bölgedeki vatandaşların bir kısmı enkaz altında kalıp bir kısmı da enkazdan yakınlarını vurmaya çalışırken, bu depremden 9 saat sonra Elbistan merkezli meydana gelen 7,6 büyüklüğündeki deprem çok daha büyük olumsuzluklara neden oldu. Enkaz alanlarının daha fazla çökmesine ve ilk depremde büyük hasar almayan binaların da yıkılmasına sebep olan ikinci deprem, uzmanlar tarafından da büyük şaşkınlıkla karşılandı. Dünyanın birçok ülkesinden ve Türkiye'den bölgeye sayısız yardımlar gönderilirken oulmsuz hava koşulları, bu yardımların deprem bölgelerine zamanında ulaşmasına da engel oldu. İki yıkıcı depremi yorumlayan uzmanlar, bu kadar kısa sürede görülen depremlerin daha önce eşine rastlanmadık bir durum olduğunu belirterek şaşkınlıklarını dile getirdi. Peki dünyanın en büyük depremleri hangileri? İşte tarihteki en yıkıcı depremlerin şiddeti ve verdikleri hasar...
1-) ŞİLİ DEPREMİ (1960)
Şiddeti: 9.5
Süresi: - Ölü sayısı: 3 bin
Büyük Şili Depremi ya da 1960 Valdivia depremi, 22 Mayıs 1960 tarihinde tüm zamanların richter skalasıyla ölçülmüş en büyük depremi. UTC saat 19:11 de deprem moment magnitüd ölçeği ile 9,5 büyüklüğüne ulaşmış ve Şili'yi vurmuştur.
Depremin merkez üssü başkent Santiago, Şili'nin yaklaşık 700 km güneyindeki Valdivia şehridir. Deprem Büyük Okyanus'ta yayılan tsunamiye sebebiyet vermiştir. Tsunami, 10.000 kilometre mesafedeki Hilo, Hawaii ve Güney Afrika'nın sahil bölgelerini tahrip etmiştir. Deprem kurbanlarının sayısının 3.000 kişi civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Bu depremin dalgaları yeraltından da yayıldığı için jeofizikçiler için büyük bir anlamı vardır. Bu dalgaların oluşumu ve süresinin ölçülmesi ile yeraltı hakkında birçok bilgiye ulaşılabilmiştir. Bu depremde bir çan gibi vuran yerin titreşimi, bir hafta ölçülebilir düzeyde sürmüştür.
2-) ALASKA DEPREMİ (1964)
Şiddeti: 9.2
Süresi: 4.38 dakika Ölü sayısı: 131
1964 Alaska depremi, 27 Mart 1964 tarihinde merkez üssü Amerika Birleşik Devletleri'nin Alaska eyaletinin güney kıyılarında 9.2 Mw büyüklüğünde meydana geldi.
Saat 17.36'da (28 Mart 3.36 UTC) meydana gelen deprem, 1960'ta yaşanan Şili depreminden sonra yeryüzündeki en büyük ikinci deprem olarak kayıtlara geçti.
Deprem, dört dakika otuz sekiz saniye sürdü ve Alaska kıyılarında 67 metre yüksekliğe kadar ulaşan tsunami meydana getirdi. 131 kişinin hayatını kaybetmesine sebep olan deprem yaklaşık 311 milyon dolarlık hasar oluşturdu.
3-) ENDONEZYA DEPREMİ (SUMATRA ADASI) (2004)
Şiddeti: 9.1
Süresi: 8.3 - 10 dakika
Ölü Sayısı: 23 binden fazla
2004 Hint Okyanusu depremi ve tsunamisi, 26 Aralık 2004 günü saat 00:58:53 UTC'de meydana gelmiş, merkezi Endonezya'nın Sumatra adasının batı kıyısı açıklarında olan depremdir.
Batma nedeniyle meydana gelen deprem, Hint Okyanusu'na kıyısı olan karaları vuran, yüksekliği 30 metreye kadar çıkan tsunamiler üretti ve bu nedenle on dört ülkede 230 binden fazla kişi öldü. Bu, tarihteki en çok ölüme yol açan doğal afetlerden biriydi. Endonezya en ağır zararı alan ülkeydi, onu Sri Lanka, Hindistan ve Tayland izledi.
9.1 ila 9.3 olan büyüklüğüyle, bir sismografla kaydedilmiş olan bugüne kadarki en büyük üçüncü depremdi. Süresi 8.3 dakika ile 10 dakika arasında değişen deprem, bugüne kadar görülmüş en uzun süreye sahipti ve tüm gezegeni 1 cm hareket ettirdi, Alaska'ya kadar depremleri tetikledi. İçmerkezi Simeulue ile Sumatra arasındaydı.
Etkilenen ülkeler ve halklarının durumu, dünya çapında bir insani yardım kampanyasının başlamasına sebep oldu. Tüm dünya çapından depremzedelere yardım amacıyla 14 milyar Amerikan doları (2004 itibarı ile) bağış toplandı.
4-) JAPONYA (TOHOKU) DEPREMİ VE TSUNAMİSİ (2011)
Şiddeti: 9.0
Süresi: 6 dakika Ölü sayısı: 15 bin 900
2011 Tōhoku depremi ve tsunamisi, 11 Mart 2011'de, Japonya'nın Tōhoku bölgesinde 9,0 Mw büyüklüğünde gerçekleşen depremdir. Merkez üssü Tōhoku bölgesinin doğu kıyısında, yerin 24,4 km derinliğinde olan deprem; yerel saate göre 14.46'da gerçekleşti. 9,0 büyüklüğünde olan deprem Japonya'da yaşanan en büyük deprem olduğu; dünyada ise en büyük ilk beş depremin arasında olduğu açıklandı. Deprem sonrasında bölgede yüksekliği 37,9 metreye varan tsunami dalgaları meydana geldi.
Tsunami ülkede çok büyük zarara yol açtı. Depremde 15.900 kişi hayatını kaybetti ve 2.531 kişi hâlen kayıp olarak belirtiliyor. Kara ve demiryolları ağır hasar gördü, çeşitli yerlerde yangınlar çıktı ve bir baraj yıkılarak bölgeyi su basmasına neden oldu. Kuzeydoğu Japonya'da 4,4 milyon ev elektriksiz, 1,5 milyon ev ise susuz kaldı, deprem sonucu gıda sıkıntısı da meydana geldi. Deprem sonucu Fukuşima Nükleer Elektrik Santralinde tsunami sonucu kazalar meydana geldi. Deprem sonrasında doğan tsunamilerde, dalgalar saatte 500 km hızla Hawaii'ye ulaştı.
5-) RUSYA (KAMÇATKA) DEPREMİ (1952)
Şiddeti: 9.0
Süresi: - Ölü sayısı: 0
Rusya'nın doğusunda 4 Kasım 1952'de meydana gelen depremin büyüklüğü 9,0 olarak ölçüldü.
Depremin yaşandığı Kamçatka bölgesi Avustralya, Asya ve Amerika kıtaları arasındaki deprem levhalarının bulunduğu ve sık sık sismik aktivitelerin yaşandığı "Pasifik Ateş Çemberi" adlı bölgenin kuzey ucunda yer alıyor.
1 milyon doların üzerinde maddi hassar oluşturan depremde can kaybı olmadı.
Kamçatka'da 4 Kasım 1952'de meydana gelen 9 büyüklüğündeki deprem, 1900'den bu yana kaydedilen en büyük depremler arasında yer alıyor.
6-) ŞİLİ DEPREMİ (2010)
Şiddeti: 8.8
Süresi: 3 dakika Ölü sayısı: 723
2010 Şili Depremi Şili'nin Maule Bölgesi sahilinde meydana geldi. 27 Şubat, 2010, 03:34 Yerel zaman (06:34 UTC), Moment magnitüd ölçeğinde 8.8 genişliğinde ve yaklaşık üç dakika süren bir deprem.[5][6] En kuvvetli sallamaya tecrübeli şehirler- Mervalli şiddetli ölçek VIII (yıkıcı)- Talcahuano, Arauco, Lota, Chiguayante, Cañete ve San Antonio idi.
Deprem Şili'nin başkenti Santiago'da "Mercalli şiddetli ölçeğe" göre VII (Çok kuvvetli) olarak hissedildi. Sarsıntı, Arjantin'in pek çok şehrinde Buenos Aires, Córdoba, Mendoza ve La Rioja'da hissedildi.[9][10] Sarsıntılar kuzeyde hissedildiği kadar Peru'nun güneyindeki şehri Ica'da da hissedildi.
Tsunami alarmı 53 ülkede yayımlandı ve tsunami Şili'nin Valparaíso denizinde 2.6 m yüksekliğinde kayıt edildi. Başkan Michelle Bachelet bir "Felaket durumu" ilan etti. O ayrıca ölülerin en az 723 kişi olduğunu teyit etti. Çok kişinin kayıp olduğu rapor edildi.
Sismologlar, depremin çok kuvvetli olması nedeniyle gün uzunluğunu 1,26 mikro saniye kısalttığını ve dünyanın dönüş eksenini 3 inç veya 2,7 milyarsaniye oynattığını tahmin etmekteler.
7-) KÜBA (JAMAIKA) DEPREMİ (2020)
Şiddeti: 7.7
Süresi: - Ölü sayısı: -
2020 Jamaika Depremi, 28 Ocak'ta Jamaika ve Küba arasında gerçekleşen 7,7 Mw büyüklüğünde deprem. Depremin merkez üssü Montego Bay'in 83 mil kuzeyindeydi. Pasifik Tsunami Uyarı Merkezi tarafından bir tsunami uyarısı verildi ancak bu uyarı daha sonra geri çekildi. Meksika'daki Yucatán Yarımadası'nda da hafif sarsıntı hissedildiği bildirildi. Bu deprem, 1946'dan beri Karayipler'de gerçekleşen en büyük deprem oldu.
