İslam aleminin dört gözle beklediği mübarek zaman dilimlerinden biri olan Zilhicce ayı, nihayet başladı. Manevi derinliği, fazileti ve barındırdığı özel günlerle dikkat çeken bu kutsal ay, özellikle ilk on günüyle Müslümanlar için eşsiz bir ibadet fırsatı sunuyor. Hac ibadetinin yerine getirildiği, Kurban Bayramı'nın içinde bulunduğu bu özel dönem, Kur'an-ı Kerim'de ve pek çok hadiste önemle vurgulanıyor. Peki, Zilhicce ayında hangi ibadetler yapılır? Zilhicce ayında kaç gün oruç tutulur? Hangi dualar okunur? Detaylar haberimizde...
ZİLHİCCE AYI NE ZAMAN?
Hicri takvimin son basamağını oluşturan Zilhicce ayı, bu yıl da manevi atmosferiyle kalpleri kuşatmaya hazırlanıyor. 2025 yılı itibarıyla bu mübarek ay, 27 Mayıs Salı gününü 28 Mayıs Çarşamba'ya bağlayan gece itibarıyla idrak edilmeye başlandı. Böylece Zilhicce'nin ilk günü, 28 Mayıs Çarşamba gününe denk geliyor.
İslam dünyası için büyük anlam taşıyan Zilhicce; hac ibadetinin yerine getirildiği, Arefe günüyle zirveye ulaşan, Kurban Bayramı ile taçlanan kıymetli bir zaman dilimi. Bu yönüyle hem bireysel ibadetlerin yoğunlaştığı hem de sosyal yardımlaşmanın arttığı bereketli bir ay olarak öne çıkıyor. Zilhicce ayı, bu yıl 25 Haziran Çarşamba günü sona erecek. 25 Haziran'ı 26 Haziran'a bağlayan gece, Hicri takvimin ilk ayı olan Muharrem ayı başlayacak ve yeni hicri yılın kapıları aralanacak.
ZİLHİCCE AYININ İLK 10 GÜNÜ NE YAPILIR?
Fecr sûresinin 2. âyetinde geçen "on gece" ile tercih edilen yoruma göre, hac ayı olan Zilhicce'nin ilk on gecesi kastedilmiştir (Râzî, Mefâtîhu'l-ğayb, 31/148). Zilhiccenin ilk on gününün faziletine işaretle, Hz. Peygamber (s.a.s.) "Allah katında şu on günde işlenecek sâlih amelden daha sevimli bir amel yoktur." buyurmuş, sahabîler: "Ey Allah'ın Resûlü! Allah uğrunda yapılacak cihattan da mı üstündür?" diye sormuşlar. Bunun üzerine Resûlullah (s.a.s.); "Evet, Allah yolunda cihat etmekten de. Ancak malını ve canını tehlikeye atarak cihada çıkan, şehit olup dönmeyen kimsenin cihadı başka. (O, bundan üstündür.)" (Ebû Dâvûd, Savm, 61 [2438]; bkz. Buhârî, ʽÎdeyn, 11 [969]) buyurmuştur.
Zilhicce'nin bu on gününün fazileti hac ibadetinin bu ayda yapılmasından kaynaklanmaktadır (İbn Hacer, Feth, 2/459).
Zira bu günlerde hac ibadetinin bir kısım menâsiki yapılmakta bir kısmı da (ziyaret tavafı, şeytan taşlama gibi) ardından gelen teşrik günlerinde gerçekleştirilmektedir. Zilhicce ayının dokuzuncu günü olan Kurban Bayramının arefesinde tutulan orucun da çok faziletli olduğu rivâyetlerde zikredilmiştir (Müslim, Sıyâm, 196-197 [1162]).
ZİLHİCCE AYINDA HANGİ İBADETLER YAPILIR?
Zilhicce ayının gelişiyle birlikte, Müslümanlar için maneviyat dolu bir zaman dilimi de başlıyor. Bu mübarek ayda yapılan ibadetler ve salih ameller, hem bireysel huzura hem de ilahi rahmete erişmenin kapılarını aralıyor. Peki, Zilhicce ayında hangi ibadetler yapılır?
1. Oruç tutmak:
Zilhicce'nin ilk dokuz günü, oruç tutmak için eşsiz bir fırsattır. Özellikle Arefe Günü olan (9) Zilhicce'de tutulan oruç, bir önceki ve bir sonraki yılın günahlarına kefaret olur. Bu yönüyle, manevi arınma yolunda güçlü bir adımdır.
2. Hacca gitmek:
Maddi ve fiziksel imkânı olan her Müslüman'ın ömründe bir kez yerine getirmesi farz olan hac ibadeti, bu ayın kalbinde yer alır. Kâbe'nin etrafında atılan her adım, Allah'a yaklaşmanın sembolüdür.
3. Kurban kesmek:
Zilhicce (10) itibarıyla başlayan Kurban Bayramı'nda, Allah rızası için kurban kesmek, Hz. İbrahim'in sadakatini ve Hz. İsmail'in teslimiyetini hatırlatır. Bu ibadet, paylaşmanın ve fedakârlığın en güzel örneğidir.
4. Zikir ve Dua:
Zilhicce boyunca tekbir (Allahu Ekber), tehlil (La ilahe illallah) ve tahmid (Elhamdülillah) gibi zikirleri sıkça tekrar etmek, gönlü Rabbine yaklaştırır. Dua kapılarının ardına kadar açık olduğu bu günlerde yapılan her niyaz, kalpten bir yakarışa dönüşür.
5. Sadaka vermek:
İhtiyaç sahiplerine el uzatmak, bu ayda yapılan en değerli davranışlardan biridir. Bir tebessüm, bir lokma ya da bir selam bile sadaka hükmündedir. Maddi yardımın yanı sıra, gönül desteği de unutulmamalıdır.
6. Kur'an okumak:
Zilhicce ayı, Kur'an-ı Kerim ile daha derin bir bağ kurmak için mükemmel bir zamandır. Okunan her ayet, hem kalbi aydınlatır hem de zihni berraklaştırır. Kur'an tilaveti, bu ayda iç huzurun anahtarıdır.
7. Kaza namazı kılmak:
Geçmişte eda edilememiş namazları kaza etmek için bu ayı değerlendirmek, ibadet bilincini tazelemenin bir yoludur. Bu niyet, hem ahiret sorumluluğuna hazırlık hem de manevi bir silkiniş anlamı taşır.
ZİLHİCCE AYINDA KAÇ GÜN ORUÇ TUTULUR?
Zilhicce ayının manevi atmosferi, Müslümanlar için ibadetlerle derinleşen kıymetli bir zaman dilimidir. Bu ayın özellikle ilk dokuz günü, İslam âlimleri ve rivayetlere göre büyük fazilet taşır. Bu dönemde oruç tutmak, Hz. Peygamber'in (s.a.v.) sünnetine uygun bir uygulama olarak kabul edilir.
Peygamber Efendimizin, Kurban Bayramı'ndan önceki dokuz gün boyunca oruç tuttuğuna dair sahih rivayetler bulunmaktadır. Bu sebeple, Zilhicce'nin 1'i ile 9'u arasındaki günlerde oruç tutmak, faziletli ve sevabı bol bir ibadet olarak görülür. Her bir günün, Allah katında ayrı bir değer taşıdığı belirtilmiş; bu günlerde yapılan amellerin, diğer zamanlarda yapılanlardan kat kat daha değerli olduğu ifade edilmiştir.
Ancak bu dönemde dikkat edilmesi gereken bir husus da vardır: Hac farizasını yerine getiren müminler, özellikle Arefe günü yani Zilhicce'nin 9. günü oruç tutarken temkinli olmalıdır. Çünkü hac esnasında fiziki güç ve enerji gerektiren görevler yerine getirildiğinden, oruç tutmanın halsizlik ve yorgunluk gibi etkilere neden olabileceği vurgulanmıştır. Bu nedenle, hacda olan kişilerin Arefe günü oruç tutması mekruh, yani hoş karşılanmayan bir davranış olarak değerlendirilmiştir.
ZİLHİCCE AYINDA HANGİ ZİKİRLER ÇEKİLİR?
Zilhicce ayında zikir çekmek isteyen Müslümanlar, araştırma yapmayı sürdürüyor. Peki, Zilhicce ayı zikirleri için şu noktalara dikkat etmek gerekir:
Müfessirlerin çoğunluğu, Fecr sûresinin 2. âyetinde üzerine yemin edilen on gecenin zilhicce ayının ilk on gecesi olduğu görüşündedir (şevkânî, Fethu'l-kadîr, V, 432).
İbn Abbas'ın, "Bilinen günlerde Allah'ın ismini zikretsinler" âyetinde geçen (el-Hac 22/28) "bilinen günler" ifadesini de zilhiccenin ilk on günü veya teşrik günleri diye yorumladığı nakledilir.
Hz. Peygamber'in, "Allah katında ibadet edilecek -sâlih amel işlenecek- günler içinde zilhiccenin ilk on gününden daha hayırlısı yoktur" (Buhârî, ".Îdeyn", 11; Tirmizî, "Savm", 52; Ebû Dâvûd, "Savm", 61);
"Allah katında zilhiccenin ilk on gününde yapılan amellerden daha değerlisi yoktur; bugünlerde tesbihi çok yapın; tahmîdi, tehlîli ve tekbiri çok söyleyin" buyurduğu nakledilir (şevkânî, Neylü'l-ev¹âr, III, 354).
