Ağız kuruluğu birçok kişinin yaşam kalitesini düşürmektedir ve ağız kuruluğu olarak başlayan ve akabinde halsizlik baş ağrısı gibi farklı semptomlarla kendini gösteren hastalıkların habercisi olabilmektedir. Kronikleşen ve ara ara tekrarlayan ağız içi yaraları, hipertansiyon ve D vitamini eksikliği de ağız kuruluğunun nedeni olarak bilinmektedir. Peki, ağız kuruluğu neden olur, nasıl geçer? Ağız kuruluğu hangi hastalığın belirtisi olabilir? İşte detaylar...
AĞIZ KURULUĞU NEDEN OLUR?
- Az su içmek:
Gün içerisinde çok fazla tuzlu gıdalar tüketip az su içmek başlıca sebepler arasında yer alır. Gün içerisinde en az 2 - 2.5 litre su tüketilmelidir.
- Asitli içecekler:
Günlük su ihtiyacını asitli içeceklerden karşılayan kişilerde de ağız kuruluğu sıklıkla görülür. Bu tür içeceklerin içindeki asitler boğaz kuruluğuna ve mide yanmasına da neden olur.
- İlaçların yan etkileri:
Bazı ağrı kesicilerin ve antibiyotiklerin yan etkileri arasında ağız kuruluğu yer alır.
- Sıvı kayıpları:
Tiroid bezinin normalden fazla çalışması, obezite ve tüberküloz gibi hastalıklar vücudun aşırı sıvı kaybetmesine ve ağız kuruluğuna neden olur.
AĞIZ KURULUĞUNA NE İYİ GELİR?
- Yeşil Çay:
Günde 1- 2 fincan yeşil çay içmek, vücudun su oranını dengeler.
- Yoğurt:
Yarım yağlı ya da yağsız yoğurt , böbreklerin daha sağlıklı çalışmasını sağlar. Bu da ağız kuruluğu şikayetinin geçmesini sağlar.
- Elma:
Elmanın kabuklarında yüksek oranda lif bulunur. Lifli besinler ağız kuruluğuna yol açan hastalıkların önlenmesinde etkilidir.
- Çörek otu yağı:
Çörek otu yağı da böbrek sağlığına iyi gelir. Böbrek rahatsızlıklarına bağlı olarak ortaya çıkan belirtileri ortadan kaldırır.
- Aloe Vera:
Son yıllarda Türkiye'de de sıklıkla yetiştirilen aloe vera bitkisi, tükürük bezlerinin çalışmasını sağlar. Cilt kuruluğu şikayeti olan kişiler de aloe vera bitkisini haricen kullanabilir.
AĞIZ KURULUĞU NASIL ÖNLENİR?
Mevsimine uygun giyinmek vücudun fazla sıvı kaybetmesini önler. Özellikle yaz mevsiminde naylon ve polyester kumaşından üretilmiş kıyafetler giyilmemelidir. Yaz aylarında UVB ışınlarının dik bir açıyla geldiği saatlerde spor aktiviteleri yapılmamalıdır.
Şeker oranı yüksek besinleri az tüketmek ve bol bol su içmek de ağız kuruluğunu önlemenin yollarından biridir. Son olarak, ağız kuruluğu yaşayan kişilerin sigara ve alkol gibi zararlı alışkanlıklar bırakması önerilmektedir.
AĞIZ KURULUĞU HANGİ HASTALIKLARIN BELİRTİSİ OLABİLİR?
Bazı hastalıkların belirtileri arasında ağız kuruluğu bulunur. Tükürük üretimine bağlı olarak da gelişebilen ağız kuruluğunun
- Tüberküloz (verem)
- Parkinson hastalığı
- Sistemik lupus eritamatozus
- İnme
- Sjögren sendromu
- Diyabet
- HIV ve AIDS
- Bulimia gibi yeme bozuklukları
- Anemi
- Tiroid hastalıkları
- Kistik fibrozis
- Kabakulak hastalığı
- Eklem iltihabı
- Graft-versus-Host hastalığı
- Bell paralizisi
- Amiloidoz
- Kronik böbrek yetmezliği sendromu
- Kronik sıvı kaybı (dehidratasyon)
- Siyalolitiazis
- Diğer Nedenler
AĞIZ KURULUĞUNA NEDEN OLAN FAKTÖRLER
- Tükürük bezlerinin ameliyatla alınması
- Kafa ve boyun bölgesinde meydana gelen sinir hasarı
- Burun Tıkanıklığı Yapan Hastalıklar
- Anatomik sorunlar (burun kemik eğriliği, konka büyümesi)
- Sigara içmek
- Ağızdan nefes alma
- Horlama
- Kuru hava
- Fazla kahve ya da alkol tüketimi
- Hamilelik
- Stres
- Baharatlı yiyecekler
AĞIZ KURULUĞU BELİRTİLERİ
Uzun süre devam eden ağız kuruluğuna bazı belirtiler eşlik edebilir. Yaygın olarak görülen belirtiler şu şekildedir:
- Sık sık susama
- Kuru ve kırmızı dil
- Dudak çatlakları
- Aft şeklinde ağız yaraları
- Ağızda yapışkanlık hissi
- Boğaz kuruluğu ve ağrısı
- Dilde karıncalanma hissi
- Çiğneme, tat alma ve yutmada güçlük
- Konuşma problemleri
- Ses kısıklığı
- Ağız kokusu
- Tükürük bezlerinde büyüme
- Diş çürüklerinde artış
- Diş eti iltihabı
- Ağızda mantar oluşumu
- Takma dişleri kullanmada zorluk
AĞIZ KURULUĞU TEDAVİSİ NEDİR?
Ağız kuruluğu tedavisinde kullanılan yöntemler kuruluğun şiddeti ve sebebine göre değişiklik gösterebilir. Ağız kuruluğu yaşayan kişilerin dikkat etmesi gerekenler ve tedavi yöntemleri şöyledir:
- E vitamini yönünden zengin kremler, dudak kuruluğu için kullanılabilir.
- Baharatlı yiyeceklerden kaçınılmalı ve yemekler çok sıcak tüketilmemelidir.
- Ev ve iş yerindeki nem dengesine dikkat edilmeli, kuru havadan kaçınılmalıdır.
- Alkol, sigara ve kafein tüketilmemelidir.
- Ağız yerine burundan nefes alınmalıdır.
- Sjögren sendromuna bağlı ağız kuruluğu durumunda pilokarpin kullanılabilir.
- İlaçtan kaynaklı ağız kuruluğu durumunda doktora başvurulmalı ve ilacın dozu ya da ilaç değiştirilmelidir.
- Yutmayı kolaylaştırma amacıyla sık sık su içilmelidir.
- Ağız gargarası, jel ve spreyler ile ağızdaki nem miktarı artırılabilir.
- Yapay tükürük ürünleri ile ağız kuruluğunun önüne geçilebilir.
- Aromalı diş macunu ve gargara kullanımından uzak durulmalıdır.
- Şekersiz sakız ya da pastiller çiğnenebilir.
AĞIZ KURULUĞU NASIL GEÇER?
Ağız kuruluğunu önlemek için şu metodlar uygulanabilir:
- Sık olarak su yudumlama
- Alkol ve kafein içeren içeceklerden uzak durma
- Tütün kullanımını sonlandırma
- Gün içerisinde tüketilen tuz ve şeker miktarını sınırlama
- Şekersiz sakız çiğneme
- Tükürük salgısını etkilemeyen diş macunu ve gargara solüsyonu kullanımı
