2018 FIFA Dünya Kupası'nın ardından 2018-2019 Spor Toto Süper Lig Lefter Küçükandonyadis Sezonu'nun yanı sıra TFF Süper Kupa, Ziraat Türkiye Kupası çeyrek final, yarı final ve final müsabakaları ile Spor Toto 1. Lig play-off maçlarında uygulamaya başlanacak Video Yardımcı Hakem (VAR) Sistemi Tanıtım Toplantısı, TFF'nin Riva'daki merkezinde yapıldı. Tanıtım toplantısına Gençlik ve Spor Bakanı Dr. Mehmet Muharrem Kasapoğlu, TFF Başkanı Yıldırım Demirören ve Yönetim Kurulu, Spor Genel Müdürü Mehmet Baykan, Kulüpler Birliği Başkanı Fikret Orman ve Süper Lig kulüp başkanları katıldı. Toplantıda FIFA'yı temsilen Üye Federasyonlar Avrupa Direktörü Bjorn Vassallo ve UEFA'yı temsilen Ulusal Federasyonlar Birimi Yöneticisi Thierry Favre de hazır bulundu.
'HAKEMLERE GÜVENİMİZ TAM'
Spor Bakanı Kasapoğlu, VAR sistemiyle Türk futbolunun geleceği için tarihi bir adımın başında olduklarını belirterek, "VAR sistemi uygulamasıyla Türk futbolunun geleceği için tarihi bir adımın başındayız. Genel felsefesi minimum müdahale, maksimum yarar olan VAR sisteminin amacı, hakemin kararını sorgulamak değildir. Tartışmalı pozisyonlarda ve zaruret halinde başvuracakları bu yol sayesinde hakemlerimizin işlerini kolaylaştırmaktır. Unutulmamalıdır ki nihai karar her zaman hakem tarafından verilir. Önce aslolan insandır. Teknoloji daha sonra gelir. Hakemlere olan güvenimiz tamdır" diye konuştu.
VAR'IN İNCELEYECEĞİ KARARLAR
GOLLER: Golden önce golün geçersiz olması için bir ihlalin olup olmadığını bildirmek.
PENALTI: Verilen veya verilmeyen bir penaltı kararında açık bir hata olup olmadığını belirlemek.
YANLIŞ OYUNCUYA KART VERİLMESİ: Hakemin ihlal yapan takımdan yanlış oyuncuya ihtar veya ihraç vermesi durumunu veya hangi oyuncunun cezalandırılması gerektiğini bildirmek.
DİREKT KIRMIZI KARTLAR: Verilen veya verilmeyen bir ihraç kararında açık bir hata olup olmadığını bildirmek.
DİSİPLİN CEZALARI
Hiçbir aşamada herhangi bir kimsenin hakem inceleme alanına girmesine izin verilmez. Bunu yapan oyuncu ihtar alacak (sarı kart) ve takım görevlileri de teknik alan dışına çıkarılacaklar.
Hakem, TV işareti yapan oyuncuyu ihtar ile cezalandıracak.
Antrenörlerin veya oyuncuların inceleme talep etmeleri kesinlikle yasak.
SÜREYE ETKİSİ
VAR kullanılmadığında maçın süresi ortalama 94.47 dakika ve eklenen kayıp zaman 287 saniyeyken; VAR kullanıldığında bu süre ortalama 95.47 dakika ve eklenen kayıp zaman 347 saniyedir.
VAR sistemi maç süresini ortalama sadece 60 saniye uzatmaktadır. Bu süre toplam zamanın sadece %1.34'ünü oluşturmaktadır.
VAR NASIL CALIŞIYOR?
VAR, video operasyon odasındaki (VOR) TV ekranlarından oyunu izler. VAR, müsabakayı başından sonuna kadar izler, 'kontrol' eder. Eğer bir 'kontrol' bir olayın incelenmesi gerektiğine işaret ediyorsa hakem hemen bilgilendirilir. Hakem gerekirse önemli bir hatanın gerçekleşmiş veya ciddi bir şeyin gözden kaçmış olmasından şüphelenirse de bir inceleme talep edebilir. İncelemeyi sadece hakem başlatır. Hakem, kendisi ve yardımcılarının olayı açıkça gördüğüne ve bu sebeple bir inceleme gerekmediğine karar verebilir. Hakem, bir TV ekranı çerçevesini görsel bir şekilde göstererek, inceleme sürecinin başlatıldığını açıkça işaret eder. Oyunun tekrar başlaması inceleme sonuna kadar geciktirilir. Hakemler, 'ihlali gerçekleştiren' takım/oyuncunun, incelemeyi engellemek için oyunu tekrar başlatma girişimlerini önler. Goller, penaltı pozisyonları ve bariz gol şansının engellenmesi ihlallerinde hakem, topun hakimiyetinin nasıl kazanılmış olduğunu inceleyebilir. İnceleme sürecinin sonunda, hakem nihai kararını verecek, her türlü disiplin cezasını verecek/ değiştirecek/ iptal edecek ve oyunun doğru bir şekilde yeniden başlatılmasını sağlayacaktır.
VAR ÇIĞIR AÇACAK
TFF Başkanı Yıldırım Demirören, gerekli destek verilirse VAR'ın hakem hatalarını önemli oranda düşüreceğinin altını çizdi. Dünya Kupası'nda VAR'ın başarısına dikkat çeken Başkan Demirören, "Hepimiz eminiz ki VAR, Türk futbolunda çığır açacak. Sahada sadece hakem değil, teknolojinin gözü de olacak. Fakat VAR'dan hemen mucize beklemeyelim. Futbolun doğası gereği hata olacaktır. Eğer sabırsız olursak VAR, fayda değil zarar getirir. Sizler de VAR'ın yanında olunuz ki sistem Türk futbolunun faydasına işlesin" dedi.
KAOS UYARISI
Sistemin başarılı olması için hakemlerin yanı sıra tüm futbol ailesine büyük sorumluluklar düştüğünü belirten TFF Başkanı Demirören, "Buradan futbolcularımıza, yöneticilerimize başkanlarımıza, futbolun tüm paydaşlarına açık şekilde çağrıda bulunmak istiyorum... Lütfen kaos üretmeyin, VAR'a destek verin... Maç biter bitmez sıcağı sıcağına açıklamalar yapmayalım, hakemlerimizi hedef gösteren bildirilerden kaçınalım... Ortamı germeyelim ki sistem doğmadan ölmesin" diye çağrıda bulundu.
BAKAN KASAPOĞLU VAR KOLTUĞUNA OTURDU
Spor Bakanı Dr. Mehmet Muharrem Kasapoğlu, TFF Başkanı Yıldırım Demirören ve VAR tanıtımına katılan futbol ailesi Riva Hasan Doğan Milli Takımlar Kamp ve Eğitim Merkezi'ndeki VAR Merkezi'ni gezdi. Burada kurulan sistemde Ali Palabıyık'la birlikte hakem koltuğuna oturan Bakan Kasapoğlu, tanıtım için Konya'da oynanan demo maçı takip etti ve bu maçta düdük çalan Bülent Yıldırım'a bağlandı.
YUSUF NAMOĞLU: RİVA'DAN YÖNETİLECEK
TFF Merkez Hakem Kurulu Başkanı Yusuf Namoğlu, VAR sisteminin, Riva'daki merkezden uygulanacağını belirtti. Namoğlu, "VAR'ı merkezden yöneteceğiz. Almanya'da merkezden yönetiliyor, İtalya'da ise altyapıları yeterli olmadığı için statlarda yönettiler. Yaptığımız deneylerde, şehirlerden ışık hızıyla gelen görüntüler neticesinde VAR'ı tek merkezden yönetme kararı aldık" dedi. Yusuf Namoğlu, Riva'da aynı anda 9 maça müdahale edebileceklerini söyledi. MHK Başkanı Namoğlu, "Bu merkezde 9 maça video yardımcı hakemler dahil olabilecek. Türkiye'de son hafta 9 maç aynı anda oynansa bile müdahale edilebilecek" değerlendirmesinde bulundu.
DÜNYANIN EN BÜYÜK VAR MERKEZİ
Video Yardımcı Hakem Asistanı ve yeniden oynatma operatörünün maçı izlediği ve yayıncının video görüntülerine bağımsız olarak erişilip kontrol edilebildiği Riva'daki merkez, 350 metrekare kullanım alanıyla dünyanın en büyük Video İşletim Odası (VOR) niteliği taşıyor. Dünyanın en önemli spor teknoloji şirketlerinden Hawk- Eye'ın teknolojisinin kullanıldığı merkezde aynı anda 9 maça kadar farklı müsabakada VAR sistemi kullanılabiliyor.
VAR SÖZLÜĞÜ
VİDEO YARDIMCI HAKEM (VAR): Hakemin bariz bir hatayı düzeltmesi için kamera görüntülerinden bilgi aktararak atanan halen görev yapan veya eski bir hakem.
VİDEO YARDIMCI HAKEM ASİSTANI (AVAR): VAR'a yardımcı olmak üzere atanan halen görev yapan veya eski bir hakem.
ATAK BAŞLANGIÇ AŞAMASI (APP): Bir gol, penaltı olayı veya bariz gol şansının engellenmesi ihlali için oyunun incelenebilir periyodunun başlangıç noktası.
SAHADA İNCELEME (OFR): Hakemin, hakem inceleme alanında (RRA) kamera görüntülerini izlemeye karar vermesi.
HAKEM İNCELEME ALANI (RRA): Oyun alanı dışında, hakemin görüntüleri izleyebileceği yer.
YENİDEN OYNATMA OPERATÖRÜ (RO): Video işletim odasında (VOR) VAR'a yardımcı olan teknik bilgiye sahip kişi.
İNCELEME ASİSTANI (RA): Hakem inceleme alanında (RRA) hakeme yardım eden kişi.
SESSİZ KONTROL: VAR bir kararı/ olayı kontrol eder, ancak hakemle iletişim kurmaz.
