Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün haftalık hava durumu raporu belli oldu. Bir süredir devam eden sıcaklıklar yalnızca ülkemizde değil dünyada da rekorların kırılmasına neden olurken yeni bir çöl dalgasının Türkiye ve Balkanları etkisi altına alacağı öğrenildi. İstanbul başta olmak üzere yurdun batı ve güney kesimlerinde üst üste uyarılar yapılırken doğu ve güneydoğu da şimdiye kadar nadiren karşılaştığı sıcaklıklara maruz kalacak.
Çarşamba gününden itibaren artışa geçen hava sıcaklığı, Cuma günü yurt genelinde kritik seviyeye ulaşacak. Birçok ilde hisseedilen sıcaklığın 40 derecenin üzerine çıkacağını belirten uzmanlar, özellikle İstanbul gibi metropol kentlerde kalabalık, yoğun araç ve makine kullanımı, sanayileşme gibi sebeplerle sıcaklığın, ölçülenin çok daha üzerinde hissedildiğini kaydediyor.
MEVSİM NORMALLERİNİN 8 DERECE ÜZERİNE ÇIKACAK
Meteoroloji 1. Bölge Müdürlüğü, Marmara Bölgesi'nde hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin 3 ila 8 derece üzerine çıkmasının beklendiğini bildirdi. Meteoroloji 1. Bölge Müdürlüğü Bölge Tahmin Erken Uyarı Merkezinden yapılan açıklamada, sıcak hava dalgasının, 19 Temmuz Çarşamba gününden itibaren tüm yurtta etkili olacağı belirtildi.
Hava sıcaklıklarının, bölgede mevsim normallerinin 3 ila 8 derece üzerine çıkacağı aktarılan açıklamada, sıcaklıkların İstanbul'da 32-35, Edirne'de 38-41, Kırklareli'nde 36-40, Tekirdağ'da 33-36, Kocaeli'nde 37-39, Sakarya'da 35-37, Yalova'da 31-33 derece olacağının tahmin edildiği kaydedildi. Açıklamada, sıcak hava dalgası nedeniyle, kronik rahatsızlığı olanlar, yaşlılar ve çocuklar başta olmak üzere vatandaşların günün en sıcak saatleri olan 11.00 ila 16.00 arasında dikkatli ve tedbirli olmaları istendi.
DÜNYA REKOR ÜSTÜNE REKOR KIRIYOR
Dünyada en sıcak haziran ayının yaşanması ve temmuzun ilk 2 haftasında da sıcaklık rekorlarının kırılmasının ardından 2023'ün, yüzde 81 ihtimalle kayıtlardaki "en sıcak yıl" olacağı hesaplandı. Berkeley Earth tarafından yapılan bir araştırmaya göre, sıcaklık değerlerinin ölçülmeye başlandığı 1850'den beri geçen ay, en sıcak haziran olarak kayda geçti. Haziranda küresel sıcaklıklar, 1850-1900 dönemi ortalamasına göre 1,47 derece arttı.
Haziran 2023, okyanuslarda da 1,12 dereceyle rekor sıcaklık artışının görüldüğü dönem oldu. Ocak-haziran dönemi sıcaklıkları dikkate alındığında, rekor haziran sıcaklığının ardından El Nino'nun da etkisiyle 2023'ün, kayıtlardaki en sıcak yıl olma ihtimali yüzde 81 olarak hesaplandı. 2023'ün kayıtlardaki en sıcak yıl olmaması durumunda en sıcak ilk 4 yıldan biri olma ihtimali ise yüzde 99 olarak öngörüldü. Öte yandan, 2023'ün, yüzde 98 ihtimalle okyanuslarda tüm zamanların en sıcak yılı olacağı tahmin edildi.
2024'TE DAHA DA SICAK OLACAK
Rekorlara rağmen bu yıl küresel sıcaklık artışının 1850-1900 dönemine göre 1,5 dereceyi "muhtemelen" aşmayacağı, El Nino'nun sıcaklıklara etkisinin zamanla yansımasından dolayı El Nino'nun, 2024'te sıcaklıkları 2023'tekinden daha fazla artıracağı öngörüldü. Küresel ortalama sıcaklıklar, günlük bazda ilk olarak 3 Temmuz'da rekor kırmasının ardından temmuzun ilk haftasının "kayıtlardaki en sıcak hafta" olarak olduğu açıklanmıştı.
Dünya Meteoroloji Örgütü, 4 Temmuz'da, El Nino koşullarının başladığını ilan etmişti. Şu anda ise 2016, kayıtlardaki en sıcak yıl.
LA NİNA ETKİSİ
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz ise, küresel hava sıcaklığındaki rekor yükselişler nedeniyle sıcağa bağlı can kayıplarında artış yaşanabileceği uyarısında bulundu. Kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtlarla atmosfere salınan karbondioksit gazının küresel ısınmaya neden olduğunu ve bu yüzden de atmosferin her geçen gün ısınmaya devam ettiğini belirten Kurnaz, "Geçtiğimiz 3 sene içerisinde atmosferin kendi ısınmasını maskeleyen birtakım olaylar vardı. Bunlar da okyanus akıntılarıydı. La Nina, Pasifik Okyanusu'ndaki suların daha da soğumasına neden oluyordu. Öyle olduğu için de dünyanın ne kadar ısındığı belli olmuyordu. Fakat La Nina, nisan-mayıs gibi sona erdi ve bu maskeleme de ortadan kalktı. Şimdi, küresel ısınmanın ne anlama geldiğini görmeye başlıyoruz." dedi.
La Nina'nın ters etkilerine sahip olan El Nino iklim olayının Pasifik Okyanusu'ndaki suların normalden daha sıcak olmasını sağladığını ifade eden Kurnaz, bu etki ile sıcaklığın daha da artacağı uyarısını yaptı.
Dünya'nın 4'te 3'ünün okyanuslardan oluştuğunu, okyanus sularının ısınmasının da dünyanın ortalama sıcaklığını etkilediğini vurgulayan Kurnaz, El Nino etkisinin ne kadar ve ne şiddetle süreceği tam olarak belli olmasa da 2024 yılına kadar devam edebileceğinin altını çizdi. Kurnaz, iklim olaylarının etkilerinin zaman içerisinde şekilleneceğini aktardı.
HERGÜN YENİ REKOR BEKLENİYOR
Küresel hava sıcaklıklarında ardı ardına yaşanan rekorların süreceğini dile getiren Kurnaz şu bilgileri verdi:
"4 Temmuz'un sıcaklığı 17,18 dereceydi. İki gün üst üste rekor tazelendi. Yarın daha da yüksek olur mu? Muhtemelen olur ama kabaca şunu söylemek mümkün, ağustos ayının ilk yarısının sonuna kadar her gün yeni bir rekor beklenebilir. Bu da ağustos ayının sonuna kadar yaklaşık 10-15 rekor kırılacağı anlamına gelmektedir."
Kurnaz, artan hava sıcaklığında en büyük zararı, belli bir sıcaklık, nem ve yağış dengesine ihtiyaç duyan tarım ürünlerinin görebileceğini, iklim değişikliğinin sadece Türkiye'de değil dünya genelinde tarım sektörünü tehdit ettiğini bildirdi.
"MİLYONLARCA İNSAN SICAKTAN ÖLECEK"
İklim değişikliği nedeniyle Pakistan, Hindistan ve Bangladeş gibi belli başlı bölgelerin, dünyanın geri kalanına göre daha fazla ısındığını anlatan Kurnaz, şöyle devam etti:
"Bundan dolayı orada artık insan dayanıklılığının üstüne çıkacak sıcaklıklar oluşmaya başlayacak. Bu da açıkçası, insanlar düşüp ölecek demek ve bu rakamlar 100-200 veya 1000 kişiyi değil, milyonlarca insanı kapsayacak. Burada milyonlarca kişinin sıcaktan ölmesinden bahsediyoruz. Tüm bunlar bir sonraki adımda bu insanların göç etmesine yol açacaktır. Göç yolları da Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) gibi yollardan geçtiği için sadece orada olan orada kalmayacak, yakın zamanda bütün dünyaya yayılan problemler yaşamaya başlayacağız."
Kurnaz, dünya genelinde rekor sıcaklıklara ulaşılmasıyla, aşırı sıcaklara bağlı can kayıplarında büyük bir patlama yaşanabileceği konusunda dikkatli olunması çağrısında bulundu. Büyük bir kısmı Fransa'nın başkenti Paris'te olmak üzere Avrupa'da 2003 yılında 35 bin kişinin aşırı sıcak nedeniyle hayatını kaybettiğini hatırlatan Kurnaz, ilerleyen günlerde yaşanabilecek ölümlerin normal hale gelebileceğini ve bu sayının milyonları bulabileceğini sözlerine ekledi.
Küresel ısınmanın etkilerinin azaltılması için fosil yakıt kullanımının önüne geçilmesi gerektiğine değinen Kurnaz, sözlerini, "Önlemler iki tarafta değerlendirilebilir. Bunun daha kötüye gitmesini engellemek mümkün ama artık geriye döndürmek mümkün değil. Ne önlem alırsak alalım, ne yaptıysak o. Bu problemin nedeni kömür, petrol ve doğal gaz yakmamız. Bunları yakmayı bırakacak olursak en azından durdurma şansımız olur ama o yönde de hiçbir iyileşme yok dünyada." diyerek tamamladı.
