Resmi Gazete kararları 2 Ağustos 2023

PLASTİK POŞET FİYATI 2023 | Çevreyi plastikten korumak adına başlatılan poşetlerden para alınması uygulaması, 1 Ocak 2019'dan beri ülkemizde devam ediyor. Uygulandığı günden bu yana 25 kuruştan satılan poşetlerde, satıcılar da 'Geri Kazanım Katılım Payı Tutarı' adı altında poşet adedi kadar devlete ödeme yapıyor. 2 Ağustos 2023 tarihli Resmi Gazete'de poşetlerin geri kazanım katılım payına zam geldiğinin görülmesi üzerine 'Plastik poşet fiyatı arttı mı, ne kadar oldu?' sorusu, en çok araştırılan konular arasında yerini aldı. İşte detaylar...

PLASTİK POŞET FİYATI ARTTI MI, NE KADAR OLDU?

2 Ağustos tarihli ve 32267 sayılı Resmi Gazete'de yer alan Cumhurbaşkanı Kararı ile düzenlenen Geri Kazanım Katılım Payı Tutarı güncellemesine göre, plastik alışveriş torbalarında bu tutar adet başı 38,5 kuruşa yükseltildi. Ancak bu fiyat artışının tüketiciye yansıtılıp yansıtılmayacağına dair Çevre ve İklim Değişikliği Bakanlığı'ndan henüz bilgi gelmedi.

2 AĞUSTOS 2023 TARİHLİ RESMİ GAZETE İÇİN TIKLAYIN

PLASTİK POŞETİN SAĞLIĞA ZARARLARI

Plastik poşetlerin insan sağlığına zararları çeşitli faktörlere dayanır ve bu zararlar genellikle plastik poşetlerin üretimi, kullanımı ve atılması süreçlerinden kaynaklanır. İşte plastik poşetlerin insan sağlığına bazı etkileri:

Kimyasal maddeler
Plastik poşetler, üretim aşamasında veya içinde bulundukları ortamdan kaynaklanan kimyasal maddeleri içerebilir. Bazı plastik poşetler, civa, kadmiyum, kurşun ve diğer zararlı ağır metaller gibi toksik kimyasallar içerebilir. Bu maddeler temas yoluyla insanlara geçebilir ve sağlık sorunlarına neden olabilir.

Plastik parçacıkları
Plastik poşetler zamanla parçalanabilir ve küçük plastik parçacıkları oluşturabilir. Bu parçacıklar çevrede ve su kaynaklarında yayılabilir. Plastik parçacıkları besin zinciri aracılığıyla insanlar tarafından tüketilebilir ve böylece insan vücuduna geçebilir.

Besin kontaminasyonu
Plastik poşetler yiyeceklerin taşınması ve saklanması için kullanıldığında, plastik poşetlerin yüzeyi, gıdaların üzerine zararlı kimyasallar ve plastik parçacıkları bulaştırabilir. Bu, gıdaların kalitesini ve güvenliğini tehlikeye atabilir.

Endokrin bozucu maddeler
Bazı plastik poşetlerde kullanılan kimyasallar, endokrin sistemini olumsuz etkileyen endokrin bozucu maddeler içerebilir. Bu maddeler hormon dengesini bozabilir ve çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.

Çevre kirliliği
Plastik poşetlerin doğada uzun süre kalma eğilimi, çevre kirliliğine yol açar. Denizlerde ve topraklarda birikerek ekosistemleri etkiler ve insan sağlığını dolaylı olarak da etkileyebilir.

PLASTİK POŞETİN PARALI OLMASININ ETKİLERİ

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından plastik poşetlerin ücretlendirilmesine ilişkin 1 Ocak 2019'da başlayan uygulama ile bugüne kadar plastik poşet kullanımı, yüzde 75 oranında azalırken, 354 bin ton plastik atığın oluşması önlenmiş oldu. Yapılan değerlendirmeye göre, 1900'lerde insan hayatına giren plastiğin gelişmesine bağlı olarak 1977'de alışveriş noktalarında, herkesin rahatlıkla bulabileceği, ortalama kullanım ömrü 15 dakika olan ancak doğada çözünmesi bin yılı bulan plastik poşetler verilmeye başlandı.

Her mağazada alışveriş sonrası verilen bu plastik poşetler, petrol bazlı polietilen maddesinden üretiliyor. Polietilen maddeler ise atık haline geldiğinde ekosistemdeki canlılar ve doğaya zararlı hale dönüşüyor. Dış ortam koşulları ve neme karşı direnç, esneklik ve üstün kimyasal dayanıklılık özelliklerinden dolayı tercih edilen plastik poşetlerin sadece yüzde 1'i geri dönüştürülebiliyor. İnsan hayatına 20'nci yüzyılın başlarında giren plastiklerin, dünya genelinde 1950'li yıllarda 1,5 milyon ton civarında olan üretim değeri, bugün yıllık bazda 335 milyon tonu aştı.

Bugüne kadar üretildiği düşünülen 8 milyar ton plastik malzemenin en az yarısının, atık halinde doğaya bırakıldığı, ağırlıklı olarak denizlerde ve okyanuslarda biriktiği dikkati çekerken, bunları canlıların tüketmesiyle de zararı besin zincirinin son halkası insana kadar rahatlıkla ulaşabiliyor. 2019 öncesi Türkiye'de, plastik poşet üretimi miktarının yıllık 35 milyar adet civarında olduğu ve bir kişinin yılda ortalama 440 plastik poşet kullandığı belirtilirken, 1 Ocak 2019'da başlatılan ücretlendirilmeyle Türkiye'de plastik poşet kullanımı yüzde 75 seviyesinde azaldı ve bu sayede 354 bin ton plastik atığın oluşması engellendi.