Sporcuların en çok maruz kaldığı sakatlıklardan biri olan aşil tendonu ve aşil tendiniti sakatlığı nedir? İşte ayrıntılar...
AŞİL TENDONU VE YARALANMALARI NEDİR? NASIL TEDAVİ EDİLİR?
İnsan vücudunda bir takım tendonlar ve bağlar bulunmaktadır. Aşil Tendonu da, bu tendonların en önemlilerinden biridir. Bacak kısmındaki baldırın arka bölümünde yer alan kas grubunun, topuk kemiğine bağlanmasını sağlayan yapıya "aşil tendonu" denmektedir. Mitoloji kahramanı ve yaşadığı dönemin savaşçı karakterini simgeleyen Akhilleus'un, aşağıda anlatılan öyküsünden esinlenilerek, bu tendona "Aşil tendonu" adı verilmiştir.
Aşil tendonu, insan vücudunda bulunan en büyük tendondur. Fakat bunun yanı sıra, aşil tendonu, sıklıkla yırtılmaktadır. Çoğu zaman da, bu tendonun gereğinden fazla kullanımı ile birlikte, tendonda oluşan hasar, Aşil Tendiniti'ne maruz kalmayı tetiklemektedir.
Aşil tendinitinde sıklıkla görülen semptomlar
* Bazı durumlarda görülen şişme durumları
* Yürüyüş ya da koşuların ardından yaşanan ağrı ve sızlamalar
* Antrenmanlardan (ya da egzersizlerden) önce, sürekli olarak hissedilen ağrılar
* Bacak kısımlarında duyu kayıplarının yaşanabilmesi
* Özellikle sabahları uyandıktan sonra hissedilen tendon sızlamaları ve hassasiyetleri
Aşil tendonunun kopması sonucu, bir operasyon ile tendon tamiri yapılabilmesi mümkündür. Tedavi ile beraber, 6 ile 10 hafta kadar sürecek olan uzun bacak alçısı uygulanmaktadır. Bu uygulamaların yanında, fizik tedavi yöntemleri de yapılarak, sorunlu olan tendon iyileştirilmektedir. Tedavi döneminin oldukça uzun sürmesi nedeniyle, sportif faaliyetler ve sosyal aktivitelere dönüş de geç olmaktadır. Sporculara antrenmanlar öncesinde iyi ısınmaları gerektiğine dair verilen öğüdün temelinde de, bu sakatlığın yaşanmaması ya da nüks etmemesi durumu yatmaktadır.
AŞİL TENDONU TEDAVİSİNİN KAPSADIĞI BAZI NOKTALAR
– Çeşitli tabanlıklar ve topuk destekleri ile kas güçlendirilmeli ve üzerindeki baskı azaltılmalıdır.
– Tedavi gören birey, yaklaşık bir hafta boyunca asla koşmamalı ve yürümemeli, ilgili bölgeyi yormaktan ve germekten kaçınmalıdır.
– Doktorun ya da uzmanın ön gördüğü ufak hareketler uygulanmalıdır.
– Özelleşmiş bandanalar aracılığı ile, tendonun hareketi kısıtlanmalı ve sabit durması sağlanmalıdır.
Cerrahi müdahale, genel olarak en son başvurulacak yöntemdir. Aşil Tendinit hastalığının iyileşme süreci oldukça yavaştır. Bu süreçte geçici alçı da uygulanabilmektedir. Kas zayıflamasından kaçınmak adına da, rehabilitasyon programı uygulamak gerekebilmektedir.
BU SÜREÇTE SIKINTI YAŞAMAMAK İÇİN ALINABİLECEK BAZI TEDBİRLER
* Koşu ya da hızlı yürüyüşler öncesinde tendon'un tam olarak ısınması sağlanmalı, hafif ısınma hareketleri ve yürüyüşlerle bu ısınma durumu tamamlanmalıdır.
* Egzersiz yapılacağı zaman, tendonun zorlanmasını önleyen ve sağlık açısından uygun olan ayakkabılar kullanılmalıdır.
* Baldır kasları kuvvetlendirilmeli, direnci artırılmalı ve gerdirilmelidir.
* Ayaklara yüklenilen sert ve ani hareketlerden mutlaka kaçınılmalıdır.
* Koşma mesafesi, temposu gibi durumlar, mutlaka vücuda göre ayarlanmalı ve bir anda değil; yavaş yavaş hızlanılmalıdır.
* Antrenman ya da egzersizler sonrası, vücut ve ayaklar tam anlamıyla dinlendirilmelidir.
Aşil tendonu, ayakta kalmak ve hareket etmek adına o kadar önemlidir ki, bu özelliğin bilinmesi nedeniyle, tarih boyunca bu bilgiden hareketle, çok kötü amaçlı uygulamalar görülmüştür. Örneğin, Ruanda soykırımı, bunlardan biridir. Soykırım zamanında Hutular, Tutsileri öldürmekten yorulmuşlar ve kaçmalarını önlemek için de Aşil tendonlarını kesmişlerdir. Böylece Tutsilerin hareket ve direnç kabiliyetleri oldukça azalmıştır.
