DEPREM BÖLGESİNDE ASGARİ ÜCRET | Kahramanmaraş'ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen deprem felaketinin ardından depremden etkilenen 11 kentte hayat, konteyner ve çadırlarda devam ediyor. Bölgeye gönderilen sınırsız yardımların yanı sıra istihdamı artırmak için de yeni bir formül bulundu. Asgari ücrette brüt formülünün ardından vatandaşlar '11 ilde asgari ücret ne kadar olacak? - Asgari ücrete ara zam mı yapılacak 2023?' sorularının cevabını araştırıyor: İşte merak edilenler...
11 İLDE ASGARİ ÜCRET NE KADAR OLACAK?
Deprem bölgesinde çalışanların gelirinin artırılması ve istihdam teşviki için, brüt asgari ücretin net ücret olarak ödeneceği iddia edildi. Türkiye ekonomisinin yüzde 10'unu oluşturan deprem bölgesindeki 11 ilde meydana gelen hasarlar, sanayi üretimini olumsuz etkilerken deprem sebebiyle işgücünün önemli bölümünün başka illere göç etmesi de üretimi aksattı.
Bölgedeki işverenlerin ise üretime devam edebilecek tesislerin eleman azlığı sebebiyle üretimini aksatmaması için, SGK primlerinin belirli bir süre için SGK yerine işçiye ödenmesi talebinde bulundukları öne sürüldü. Kısa süre içinde yayılan 'asgari ücrete brüt güncellemesi' haberinin ardından konuya ilişkin çalışma başlatıldığı iddiaları da gündemdeki yerini aldı.
Asgari ücret 1 Ocak 2023'ten itibaren geçerli olmak üzere 10.008 lira olarak belirlenmişti. Bundan yüzde 14 SGK primi( 1401 lira), yüzde 1 işsizlik sigortası primi (100 lira) olmak üzere 1501.20 liralık kesinti yapılıyordu. Asgari ücrette brüt formülünün hayata geçirilmesi halinde, deprem bölgesindeki bir asgari ücretlinin eline 10.008 lira geçecek.
İŞLETMELERE 10 YILLIK PRİM DESTEĞİ
Sabah Gazetesi'nin haberine göre Depremde zarar gören fabrikaların yeniden inşası, sanayi bölgelerinin ayağa kaldırılması için acil eylem planı yaşama geçirilirken, çalışma hayatında da yeni tedbirler devreye alınıyor. Bölgedeki istihdam kayıplarını önlemek için de en yüksek teşvikler uygulanacak, işletmelere 10 yıllık prim desteği verilecek, Kurumlar Vergisi yüzde 90 indirimli uygulanacak.
ASGARİ ÜCRETE ARA ZAM MI YAPILACAK 2023?
Ancak asgari ücretin işverene maliyeti ise bu tutar üzerinden yüzde 15.5 işveren payı (1551 lira) ve yüzde 2 işveren işsizlik sigortası primi (200 lira) eklenmesiyle 11.759 lira kesiliyordu. İşverenler işçilerin işyerlerinde kalmasını sağlamak amacıyla, belirli süreliğine de olsa işverenin SGK ve işsizlik sigortası primi paylarının da doğrudan çalışana ödenmesini talep ediyordu. Bu talep kabul edilirse, bölgedeki asgari ücretlinin eline 11.759 lira geçecek. Üzerinde ücret alanların ise aradaki fark kadarlık kısmı için muafiyet sağlanacak.
Ancak bu tutar yalnızca depremden etkilenen illerde geçerli olacağından asgari ücrete ara zam yapılacağı anlamına gelmiyor. Geçtiğimiz senelerde asgari ücret ara zammı Temmuz ayında yapılmıştı. Bu yıl asgari ücret ara zammına ilişkin henüz herhangi bir açıklama gelmedi.
Asgari ücretle ilgili daha önce yapılan düzenlemeyle asgari ücret ve bunun üzerindeki ücretlerin asgari ücrete karşılık gelen kısmı vergi dışı bırakılmıştı. Yani çalışana yapılan ödemenin asgari ücret kadarlık kısmı için gelir vergisi kesintisi yapılmıyordu. Dolayısıyla çalışanlara yönelik bu kapsamda bir desteğe karar verilmesi halinde, herhangi bir kanunda değişikliğe ihtiyaç olmayacağı için OHAL kapsamında çıkarılacak bir kararname ile bu sorun çözülebilecek. Anayasa'nın 'Olağanüstü hallerde yönetim' başlıklı 119. Maddesi, olağanüstü hallerde Cumhurbaşkanı, olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda, 104 üncü maddenin 17. fıkrasının 2. cümlesinde belirtilen sınırlamalara tabi olmaksızın Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarma yetkisi veriyor.
GÖÇ DEVAM EDİYOR
Öte yandan deprem bölgesinden göç ederek başka illerde AFAD kaydı yaptıranların sayısının 2 milyonu geçtiği bildiriliyor. Bu durum depremden hasar görmese dahi sanayi üretim yerlerinde istihdam kaybına yol açtı.
OHAL kapsamında çıkarılan 136 sayılı kararname ile OSB'lerde çalışanların geçici barınması amacıyla konteyner ve prefabrik yapıların kurulumu, altyapısı Sanayi Bakanlığı tarafından kredilendirilmesi veya geri ödemesiz desteklenmesi hükme bağlandı.
